[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ÿþWIKI: ZwiÄ™to wiosny (peÅ‚na nazwa: ZwiÄ™to wiosny - obrazy z życia dawnej Rusi w 2 częściach) - balet Igora Strawinskiego.
·ð libretto: Igor Strawinski, MikoÅ‚aj Roerich;
·ð muzyka: Igor Strawinski;
·ð prapremiera: Paryż 29 maja 1913, Théâtre des Champs Élysées, balet wystawiony przez Balety Rosyjskie Sergiusza Diagilewa; choreografia: WacÅ‚aw
Niżyński; scenografia: Mikołaj Roerich; Maria Piltz w roli Wybranej; dyrygent: Pierre Monteux;
Utwór tak odbiegający od tradycji, że uważany za początek muzyki nowoczesnej w XX wieku.
O muzyce
Prapremiera w Paryżu wywołała jeden z największych skandali w historii muzyki. Wszystkie elementy tego dzieła były dla tamtejszych gustów oburzające. To
tematyka sprawiÅ‚a, że StrawiÅ„ski zastosowaÅ‚ nowe nieznane, Å›rodki wyrazu. Ów pogaÅ„ski obrzÄ™d byÅ‚ barbarzyÅ„ski, dziki i kompozytor takim że uczyniÅ‚ swój balet.
Rytmika nabrała w "Zwięcie wiosny" nowego znaczenia - była na pierwszym planie. To ona kształtowała i rozwijała myśl muzyczną. Do tego jeszcze zastosowane
zostały ostro brzmiąca instrumentacja i dysonansowe współbrzmienia. Element taneczny także wymagał nowatorskich rozwiązań: ostrych ruchów i ociężałości.
MAJEWSKI: Teatr Chanselise- pierwszy budynek żelbetonowy w Paryżu. Dla nas wygląda klasycznie, ale wcześniej wzbudzał kontrowersje, że jest surowy,
brutalny w formie. Ekspresja nowego tworzywa.
Teatr został założony przez dziennikarza i impresario Gabriela Astruca, z myślą o zapewnieniu miejsca nadającego się do wykonywania współczesnej muzyki,
tańca i opery, w odróżnieniu od tradycyjnych, konserwatywnych instytucji tamtych czasów, jak na przykład Opery Paryskiej.
Scena impresaryjna- Astruc ksenofil, chciał zadziwić publiczność co sezon, robił sezony narodowe np. polski- zaprosił Rubinsteina, włoski- Enrico Caruso (tenor),
amerykański- Met Opera, Rosja- balet Diagilewa.
W ramach srebrnego wieku , Rosja uzyskuje rangę kraju kultury wysokiej, ma kontakt ze światem, z Paryżem. Uznanie Paryża= kariera światowa. Diagilew
pokazuje jajka Faberge i ikony w Paryżu. A Picasso ma wystawę w Petersburgu. Diagilew pokazuje operę Borys Godunow w Paryżu klasyka ograniczona, mało
nowości. Ludzie pragną czegoś nowego, co ich zaskoczy powstanie Rosyjskich Baletów.
Debussy napisał muzykę do opery Gry - stroje współczesne, Gra Niżyński, fizyczność, cielesność, brak skrępowania. Społeczeństwo francuskie jest skrępowane
obyczajowo, ogląda dzikość rosyjską.
Alegoria początku wiosny w dzikich krainach, brutalność wiosny, ilustruje się melodię, dzikość tańca , ludowe, pogańskie.
Reakcja publiczności: wrzask, ludzi ekscytują się, nie słychać muzyki, rozgniewani, publiczność= nowa scena, perfomuje, protestujący, światło zapalone. Pierwszy
happening, forma dramatu społecznego, wiele osób było tam mimo, że ich nie było, plotka, każdy ma inne wspomnienia z tego dnia.
Wydarzenie przełomowe, walka o nowoczesną sztukę, walka z konwencją mieszczańską. Apetyt na dzikość, destrukcję formy.
Sztuka chce być opętańczym kultem, religią, bachiczny tłum. Pierwszy wielki skandal, promocja sztuki.
Nowa estetyka- ekspresja dzikości. Tancerze- siła natury, namiętność.
Adorno- chęć zrzucenia energii mieszczańskiej, chęć odrzucenia kindersztuby, czegoś co ogranicza ekspresje, ludzie nagle chcą być wolni bez konwenansów.
Sztuka- forma performowania z publicznością, a nie kontemplacja. Sztuka bez konwencji, coś nowego co odpowiada ludziom.
13 miesięcy przed wybuchem I WZ (jest już automobil, telegraf, telefon, kino)
Informacja o wojnie- ludzie byli szczęśliwi, że wojna przeora świat, że zniknie ten stary świat, konwenanse. Zdjęcie rozszarpanego ciała przez minę w gazecie
porównywane do ekspresji tancerza baletowego. Odczłowieczenie. Front- doznania ekspresji, ekstaza.
Nie było mowy o powrocie do sztuki symbolicznej, nie ma ornamentu, dekoracji&
Wojna stała się nową formą kultury, zniknęło poczucie niepewności, wojna to wyzwolenie, wolność. Wojna- święto, karnawał, inwersja zachowań, odwrócenie
relacji.
Napięcie, wyzwolenie z konserwatywnej kultury wiktoriańskiej.
Inne konotacje : 11.11.18- w PL radość- wyzwolenie, upadek 3 imperiów. W innych krajach żałoba i pamięć poległych.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]